Dowspuda koło Raczek

..
Główną atrakcją turystyczną Dowspudy są ruiny pałacu Paców, wybudowanego w latach 1820 – 1827 staraniem Ludwika Michała Paca, generała wojsk polskich i napoleońskich.
..

..

..

Pałac w stylu angielskiego neogotyku został zaprojektowany przez włoskiego architekta Piotra Bosio. Budowę rozpoczęto w 1820, a po przerwie, od roku 1823 kontynuowano pod kierunkiem innego włoskiego architekta Henryka Marconiego.

Niesłychanie wystawny i kosztowny pałac dowodził bogactwa fundatora i przeszedł do skarbnicy polskich powiedzonek w postaci : „Wart Pac pałaca, a pałac Paca”.

Po powstaniu listopadowym Ludwik Pac wyemigrował, a jego dobra zostały skonfiskowane przez rząd carski. W czasie powstania część wyposażenia i dzieł sztuki ukryto w kościołach w Raczkach i Janówce; resztę oraz to, co udało się wykryć władzom carskim, sprzedano na publicznej licytacji. Pałac trafił najpierw w ręce rosyjskiego generała Mikołaja Sulimy, który jednak zrzekł się nadania w zamian za wynagrodzenie ze skarbu państwa. Kolejni właściciele i dzierżawcy nie dbali o utrzymanie dóbr w należytym stanie, pałac więc niszczał i ostatecznie został rozebrany w 1867 roku. Zachował się jedynie portyk oraz jedna wieża, zwana "bocianią", która wg miejscowej ludności ocalała wyłącznie dlatego, że było na niej bocianie gniazdo.
..Wieża Bociania w Dowspudzie

..

..

Dwukondygnacyjna budowla składała się z korpusu głównego, w którego narożnikach umieszczono cztery smukłe wieżyczki, oraz dwóch węższych skrzydeł bocznych zakończonych ośmiobocznymi pawilonami. W niszach na frontowej elewacji stały prawdopodobnie rzeźby królów polskich autorstwa włoskiego rzeźbiarza Carla Aurelli.
..
Trudno odtworzyć wygląd wnętrz pałacu, ale z dziewiętnastowiecznych opisów wiadomo, że na parterze znajdowały się: kaplica, salony, archiwum i biblioteka oraz zdobiona jadalnia, a na piętrze - mieszkanie właściciela i jego rodziny. Prawe skrzydło boczne mieściło zbiory militariów, a lewe - galerię malarstwa i oranżerię. Pomieszczenia te były bogato zdobione, zapewne autorstwa włoskich malarzy Mikołaja de Angelis oraz Giovanniego Battisty Carellego. Piwnice również miały dwie kondygnacje - w górnej znajdowały się łazienki urządzone wg wzorów starożytnych, mieszkania dla służby, kuchnia i inne pomieszczenia gospodarcze; w dolnej - studnia. Pałac otoczony był parkiem zaprojektowanym przez angielskiego ogrodnika Johna Heitona.

..
..
..

Na terenie byłej posiadłości Paca, znajduje się obecnie siedziba Zespołu Szkół Rolniczych, posiadającego własne gospodarstwo rolne oraz stadninę koni.

..